ทำไมต้องเปิดหน้าต่าง
สำหรับท่านผู้โดยสารที่เดินทางบ่อย ๆ มักจะคุ้นเคยกันดีกับการประกาศของลูกเรือบนเที่ยวบินให้ปฏิบัติบางอย่าง เช่น กรุณาปรับเก้าอี้ให้อยู่ในระดับตรง การเปิดม่านหน้าต่างในขณะที่เครื่องบินจะทำการวิ่งขึ้นหรือร่อนลงสนามเป็นต้น การปรับเก้าอี้นั่งให้ตั้งตรงนั้นมีความสำคัญที่ช่วยลดความเสี่ยงจากการกระแทกกับเก้าอี้ด้านหน้าครับ โดยปกติลูกเรือจะประกาศให้ผู้โดยสารปรับที่นั่งให้อยู่ในระดับตรง เมื่อเครื่องบินจะทำการวิ่งขึ้นและก่อนที่จะทำการลงสนามเพื่อที่หากเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉินขึ้นผู้โดยสารจะไม่เหวี่ยงไปกระแทกเก้าอี้ด้านหน้า และหากจำเป็นที่จะต้องทำการอพยพก็จะสามารถทำได้ทันทีและรวดเร็วโดยไม่มีพนักเก้าอี้ใดเอนนอนอยู่จนเป็นการกีดขวางการอพยพครับ ส่วนเรื่องการปรับม่านหน้าต่างเปิดขึ้นทั้งในขณะที่เครื่องบินจะทำการวิ่งขึ้นหรือร่อนลงสนามนั้น ก็เป็นเหตุผลด้านความปลอดภัยเช่นกัน ในกรณีฉุกเฉินที่จำเป็นต้องอพยพจะสามารถมองเห็นด้านนอกได้ว่าเป็นอย่างไร และถ้าปิดม่านหน้าต่างไว้หากโครงสร้างของเครื่องบินเกิดบิดเบี้ยวเพราะอุบัติเหตุก็อาจจะทำให้ม่านหน้าต่างไม่สามารถเปิดขึ้นได้ เรื่องม่านหน้าต่างนี้มีอีกเหตุผลหนึ่งที่ประกอบกันกับการเปิดและปิดไฟในขณะที่เครื่องบินจะทำการวิ่งขึ้นหรือร่อนลงสนาม หากเป็นการบินตอนกลางคืนในระหว่างบินระดับอยู่บนอากาศ ลูกเรือจะปรับไฟในห้องโดยสารให้สว่างเพื่อให้บริการผู้โดยสารได้โดยสะดวกจนกว่าจะบริการเสร็จ พอใกล้ ๆ จะถึงพื้นลูกเรือก็จะลดระดับความสว่างของไฟภายในห้องโดยสารลง และประกาศให้ผู้โดยสารเปิดม่านหน้าต่างไปพร้อมกันด้วย ถ้าเป็นการบินระดับช่วงเวลากลางวัน แดดจัด ๆ ผู้โดยสารมักจะปิดม่านหน้าต่างลงเพื่อบังแดดไม่ให้ร้อนหรือแสบตา แต่เมื่อถึงช่วงขณะที่จะร่อนลงสนามลูกเรือก็จะประกาศให้เปิดม่านหน้าต่างขึ้น ตรงนี้คือ การปรับสายตาให้เข้ากับสภาพแวดล้อมของแสงให้ม่านตาของเราปรับสภาพการมองเห็นในสภาวะแวดล้อมของแสงในขณะนั้น ลองนึกภาพว่า ในเวลากลางคืนหากยังเปิดไฟในห้องโดยสารไว้สว่างจ้าจนกระทั่งถึงพื้นแล้วมีความจำเป็นต้องอพยพ ระบบไฟให้แสงสว่างในห้องโดยสารดับวูบไป สายตาหรือรูม่านตาก็จะเกิดการพร่ามัวไปชั่วขณะ หากเป็นเวลากลางวัน ทุกคนปิดหน้าต่างกันหมดเพราะแดดร้อน เมื่อต้องอพยพและเปิดประตูหรือหน้าต่าง แดดที่จ้าก็จะทำให้ตาเราพร่ามัวไปชั่วขณะเช่นกัน การเปิดหน้าต่างยังเป็นการทำให้เราสามารถมองเห็นภายนอกและรับรู้สถานการณ์ว่าเกิดอะไรขึ้นด้านนอก เช่น หากมีไฟลุกไหม้อยู่ด้านนั้นหรือในบริเวณนั้นก็ทำให้เราสามารถตัดสินใจอพยพไปอีกทางหนึ่งได้ทันที การเปิดหน้าต่างในระหว่างที่เครื่องบินจะทำการวิ่งขึ้นหรือร่อนลงสนามและการเปิด ปิดไฟจึงมีความสำคัญมากครับทุกคนจึงควรปฏิบัติตามเวลาที่ลูกเรือประกาศนะครับ ยังมีอุปกรณ์อีกชนิดหนึ่งที่ผู้โดยสารอาจจะไม่ค่อยได้สังเกตหรือให้ความสำคัญเท่าไหร่ ไฟทางออกฉุกเฉินครับ เมื่ออ่านถึงตรงนี้ ท่านผู้โดยสารเคยสังเกตกันไหมครับ เวลาเดินทางลองมองไปที่พื้นข้างทางเดินระหว่างที่นั่งดูครับ ท่านจะมองเห็นแถบไฟนำทางเป็นเส้นยาวไปถึงประตูทางออกของเครื่องบิน แถบไฟนำทางนี้จะสว่างขึ้นเองทันทีที่กัปตันมีคำสั่งให้ต้องมีการอพยพออกจากเครื่องบิน ไฟนำทางนี้จะพาไปสู่ประตูทางออก มันมีความสำคัญและใช้งานกรณีการอพยพเท่านั้นครับ และโดยเฉพาะเมื่อต้องอพยพในเวลากลางคืนไฟนำทางเหล่านี้จะสว่างและเห็นชัดเจนในที่มืด หรือ การอพยพอาจจะต้องก้มลงและคลานไปกับพื้นอย่างเช่น การเกิดมีไฟไหม้และมีกลุ่มควันไฟหนาแน่นภายในห้องโดยสาร การหมอบคลานไปกับพื้นก็จะสามารถคลานตามไฟนำทางนี้ไปสู่ทางออกฉุกเฉินได้ครับ การรู้จักและเข้าใจเหตุผลของการปฏิบัติต่าง ๆ ทำให้เราเดินทางอย่างปลอดภัยร่วมกันครับ ดังนั้นทุก ๆ ครั้งที่เดินทางโดยเครื่องบินขอให้ปฏิบัติตามคำแนะนำของกัปตันและลูกเรือนะครับ ขอบคุณภาพจาก pexels.com กลับหน้าแรก
ผู้โดยสารป่วยบนเครื่องบิน
เมื่อเช้าบินจากดอนเมืองไปภูเก็ต (25 มิ.ย.2559) อากาศดีมากครับ ที่ดอนเมืองมีเมฆพอสมควร ระหว่างทางก็มีบ้างแต่อยู่ที่ความสูงประมาณ 30,000 ฟุต เราบินสูงกว่า คิดในใจเล่น ๆ ว่าอากาศดีพอสมควร ช่วงเช้า อากาศจะแน่น ๆ การบินจะสบาย ๆ แดดก็ไม่ค่อยร้อน ท้องฟ้าที่ภูเก็ตก็แจ่มใสมาก แต่วันนี้เป็นลมตะวันออก ทำให้เราต้องบินลงสนามจากด้านตะวันตก เป็นการลงสนามแบบ RNAV Runway 09 ระหว่างบินระดับก่อนที่จะเริ่มผ่อนเครื่องยนต์เพื่อลดความสูงลงสนามบินภูเก็ต หัวหน้าลูกเรือโทรเข้ามาว่า “กัปตันค่ะ มีผู้โดยสารป่วย” “เป็นอะไรครับ” “เค้าหายใจไม่ออก หน้าซีด ปากซีด เหงื่อแตกเต็มตัวเลย” ผมเลยบอกว่าให้ผู้โดยสารหายใจลึก ๆ และเตรียมเอา หน้ากากออกซิเจนให้ผู้โดยสาร อาจจะช่วยได้บ้าง ผู้โดยสารเป็นหญิงชาวจีน อายุ 40 ปี มากันเป็นกลุ่ม แต่ไม่มีใครเข้าใจอังกฤษเลย ขนาดว่าลูกเรือบนไฟล์ทผมเธอพูดจีนกลางได้ ก็ยังอธิบายกันค่อนข้างลำบาก เพราะเธอไม่ได้พูดจีนกลาง หัวหน้าลูกเรือจึงขอประกาศหา คุณหมอหรือพยาบาลที่อาจเดินทางอยู่ด้วยบนเที่ยวบิน ปรากฏว่า “ไม่มีเลย” สักพักหัวหน้าลูกเรือโทรกลับมาใหม่ว่า “ผู้โดยสารใช้ออกซิเจนแล้ว ดูเหมือนอาการยังไม่ค่อยดีขึ้นค่ะ” ผมจึงตอบว่า “เอาล่ะเดี๋ยวผมจะรีบลงภูเก็ต ด่วน” ผมตัดสินใจขอหอบังคับการบินภูเก็ตว่า ขอ expedite descend เพื่อที่จะลดระยะทางและลดเวลาในการลงสนามลง เพื่อให้ผู้โดยสารมีโอกาสพบหมอได้เร็วขึ้น (เพิ่มความเร็วและความชันของการลดระดับ) คิดไว้ว่าจะทำ visual approach แต่ตอนนั้นมีเครื่องบินลำหน้าอยู่อีกหนึ่งลำ เป็นสายการบินไทยสมายล์ ก็เลยขอเป็นนัยๆแต่เพียงว่า expedite approach ทางเที่ยวบินของไทยสมายล์เมื่อได้ยินเหตุการณ์บนไฟล์ทผม ก็เลยขอ […]
การบาดเจ็บจากการสั่นสะเทือนของเครื่องบิน
เมื่อหลายอาทิตย์ก่อนมีข่าวสายการบินหนึ่งของยุโรป มีผู้โดยสารได้รับบาดเจ็บเนื่องจากการสั่นสะเทือนของเครื่องบิน หรือ ภาษาที่หนังสือพิมพ์ชอบเขียนว่า “ตกหลุมอากาศ” ผู้โดยสารหลายคนได้รับบาดเจ็บสาหัสเนื่องจากการสั่นสะเทือนที่รุนแรงมาก ตัวลอยขึ้นไปกระทบกับช่องเก็บกระเป๋าเหนือศรีษะ หรือบาดเจ็บตอนที่ตกลงมากระแทกกับเก้าอี้นั่ง ผมก็เลยอยากจะมาเล่าถึงสาเหตุของการสั่นสะเทือนบางประเด็นและให้ข้อแนะนำในการป้องกันการบาดเจ็บจากการสั่นสะเทือนของเครื่องบินให้อ่านกันครับ การสั่นสะเทือน หรือ Turbulence นั้น เกิดขึ้นจากความไม่ราบเรียบของกระแสอากาศในช่วงที่เครื่องบินบินผ่านเข้าไป กระแสอากาศนี้หมายถึง ระดับของความกดอากาศ (Atmospheric Pressure) ค่าอุณหภูมิของอากาศ (Temperature) ทิศทางและความเร็วลม (Wind direction and speed) ค่าสามตัวหลัก ๆ นี้เป็นตัวแปรสำคัญสำหรับการบินที่ราบเรียบของเครื่องบิน หากการเปลี่ยนแปลงแต่ละอย่างไม่มากนัก เครื่องบินจะสามารถบินผ่านได้อย่างค่อนข้างราบรื่น แต่หากตัวใดตัวหนึ่งมีการเปลี่ยนค่าไปอย่างกระทันหัน โดยเฉพาะในบางสภาวะที่ค่าทั้งสามมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรง อันนี้จะเกิดเป็นการสั่นสะเทือนอย่างแน่นอน แต่การสั่นสะเทือนจะรุนแรงมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับขึ้นอยู่กับว่าเครื่องบินอยู่ในสภาวะที่จะรับมือได้ดีขนาดไหน การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศนั้น มีทั้งที่สามารถพยากรณ์ได้และพยากรณ์ไม่ได้ และมองเห็นหรือคาดการณ์ได้และคาดการณ์ไม่ได้ครับ ที่มองเห็นได้ก็อย่างพวกเมฆฝนฟ้าคะนองที่เราสามารถมองเห็นได้ชัดเวลากลางวัน และอาจจะมองไม่เห็นในตอนกลางคืน สำหรับส่วนที่พยากรณ์ได้ในทางอุตุนิยมวิทยาการบินจะมีแผนที่สภาพอากาศที่แสดงรายละเอียดของลักษณะอากาศในแต่ละบริเวณ เอาไว้ และนักบินจะทำการศึกษาแผนที่สภาพอากาศนี้ก่อนทำการบินเสมอ เมื่อทำการบินบนเครื่องบินจะมีเรดาห์ตรวจอากาศที่สามารถตรวจจับระดับการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศได้ระดับหนึ่ง เป็นการตรวจจับตำแหน่งของก้อมเมฆนั้นแหละครับ การทำงานของเรดาห์ตรวจอากาศนั้นจะวัดระดับของคลื่นที่สะท้อนกลับมาโดยสามารถเปลี่ยนองศาการส่งคลื่นออกไปตรวจจับการสะท้อนเพื่อตรวจวัดระดับความสูงของบริเวณที่มีการสะท้อนและแปลผลออกมาเป็นภาพบนหน้าจอนำทางที่อยู่ภายในห้องนักบิน หากการตรวจจับการสะท้อนบ่งบอกถึงปริมาณการสะท้อนกลับที่สูงมาก นั่นแสดงว่ามีโอกาสที่จะมีกลุ่มเมฆฝนที่มีปริมาณน้ำมากและมีโอกาสที่จะทำให้เกิดความแปรปรวนของกระแสอากาศอย่างรุนแรง นักบินจะหลีกเลี่ยงการบินผ่านเข้าไปในบริเวณนั้นทันที สำหรับสภาพอากาศที่นอกเหนือการตรวจจับของเรดาห์ตรวจอากาศประจำเครื่องบินก็มีอยู่หลายประเภท หนึ่งในนั้นคือ Clear Air Turbulence กรณีนี้ นักบินจะไม่สามารถรู้ล่วงหน้าได้เลยว่าจะมีการสั่นสะเทือนเกิดขึ้นหรือไม่ หรือ รุนแรงแค่ไหน การสั่นสะเทือนนั้นอาจจะเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน หรืออาจเกิดช่วงเวลานานหรือสั้นก็ได้ขึ้นอยู่กับสภาพกระแสอากาศตามที่ผมได้อธิบายไปข้างต้น “เมื่อเกิดการสั่นสะเทือนของเครื่องบินผู้โดยสารจะต้องทำอย่างไรจึงจะไม่ได้รับบาดเจ็บหรือลดโอกาสที่จะเกิดการบาดเจ็บลงได้บ้าง” ง่าย ๆ เลยคือ การป้องกันตัวเราหลุดออกจากเก้าอี้นั่งครับ “การรัดเข็มขัดนิรภัย” คือ คำตอบ การรัดเข็มขัดนิรภัยจะช่วยให้เราไม่ถูกเหวี่ยงไปมา และหลุดออกจากที่นั่งจนตัวลอยขึ้นไปกระทบกับฝ้าเพดานและช่องเก็บกระเป๋า หรือแม้กระทั้งไปกระแทกกับผู้โดยสารท่านอื่นหรือพนักที่นั่งที่อยู่ด้านหน้าเรา แล้วจะต้องรัดเข็มขัดเมื่อไหร่ จึงจะช่วยลดโอกาสที่จะเกิดการบาดเจ็บจากการสั่นสะเทือนลงได้ โดยปกติแล้วตามระเบียบข้อบังคับการบิน ทุกคนต้องรัดเข็มขัดนิรภัยในระหว่างที่ – […]
