การทดสอบด้านทิศทางนั้นเป็นแค่เพียงส่วนหนึ่งของการตรวจความสามารถในการที่จะรับรู้หรือกำหนดพิกัดที่มีส่วนใช้ในการทำความเข้าใจในการบิน อาทิเช่น ความสามารถในการอ่านแผนที่ การเข้าใจระบบนำร่องทางการบิน หรือการเข้าใจเครื่องวัดประกอบการบิน เป็นต้น
เวลาสอบสัมภาษณ์นั้น เน้นไปที่การพูดคุยเป็นหลัก การที่จะมี activities บางครั้งก็อาจจะจำเป็น ตรงนี้แล้วแต่ว่าสถานการณ์ในระหว่างการสัมภาษณ์นั้นมันพาไปถึงตรงไหน
วิธีการหนึ่งที่ผมใช้เป็นเทคนิคในการทดสอบเรื่องความเข้าใจด้านทิศทาง คือ การให้เขียนแผนที่ เอาแบบง่าย ๆ เลยก็แผนที่ประเทศไทยนี่หล่ะ ไม่ต้องสวยงาน แต่ก็ควรจะเป็นรูปเป็นร่างหน่อยนะครับ
พอเขียนเป็นรูปประเทศไทยแล้ว ก็จะถามต่อไปที่ประเทศเพื่อนบ้าน ทิศเหนือติดกับประเทศอะไร ทิศใต้มีใครเป็นเพื่อนบ้าน
ท่านผู้อ่านเชื่อไหมครับว่า มีผู้สมัครหลายคนเลยที่ไม่ทราบว่าประเทศเพื่อนบ้านเรานั้น ใครอยู่ทิศไหนของประเทศ บางคนตอบว่าทิศใต้ของไทยติดกับประเทศจีน
บางคนตอบว่าทิศตะวันตกของไทยติดกับประเทศกัมพูชา หรือเวียดนามมีชายแดนติดกับประเทศไทย อะไรประมาณนั้น
เรื่องของภูมิศาสตร์นั้น ผมคิดว่าเป็นพื้นฐานสำคัญของการพัฒนาความสามารถเรื่องของการเข้าใจทิศทางและรับรู้ตำแหน่ง พื้นฐานนี้จะนำไปสู่การพัฒนาการในการนำร่อง (Navigation) ซึ่งต้องประเมินหรือเข้าใจตำแหน่งและท่าทางของเครื่องบินตลอดเวลาที่ทำการบิน อีกตัวอย่างหนึ่ง อันนี้เป็นการทดสอบเรื่องทิศทางแบบง่าย ๆ คือ เหนือ-ใต้ ตะวันออก-ตะวันตก โจทย์จะเป็นแบบนี้ครับ
“สมมติว่า เบื้องหน้าของคุณคือ
ทิศเหนือ
ด้านขวาของคุณจะเป็นทิศอะไร”
เป็นคำถามที่ง่ายมากเลยใช่ไหมครับ เชื่อไหมครับว่า มีคนตอบไม่ได้ ที่ตอบไม่ได้ไม่ใช่เพราะว่าไม่เข้าใจ แต่เป็นเพราะความตื่นเต้นที่เกิดขึ้นในระหว่างที่สอบ ความตื่นเต้นนั้นทำให้สมาธิหรือประสิทธิภาพในการควบคุมสติถูกลดทอนลง
“เรื่องที่ว่าง่าย ๆ ก็อาจจะถึงกับนึกไม่ออกเลยทีเดียว”
ลองถามให้ยากขึ้นอีกนิดครับ “ถ้าเบื้องหน้าของคุณคือ ทิศตะวันออก ถามว่าซ้ายมือของคุณคือทิศอะไร” ไม่ยากนะครับ ลองนึกภาพกันดู
ทีนี้มาลองอัพเลเวลขึ้นอีกหน่อยครับ สมมติว่าคุณยืนหันหน้าไปทางทิศตะวันตก เดินตรงไปสาม block แล้วเลี้ยวขวา จากนั้นเดินตรงไปอีกสอง block เลี้ยวขวาอีกครั้งหนึ่ง เลี้ยวซ้าย เลี้ยวขวา …
กรรมการอาจถามว่า ตอนนี้คุณหันหน้าไปทางทิศไหน หรือ อาจจะถามว่า ตำแหน่งที่เร่ิมต้นนั้นอยู่ทิศทางใด หรืออาจจะให้เดินไปเรื่อย ๆ เอาให้งง รวมถึงให้กลับหลังหัน เลเวลนี้จะทำได้ไม่ยากสำหรับคนที่สามารถที่จะควบคุมสมาธิได้ดีและมีความเข้าใจเรื่องของทิศทาง
ในการสอบเค้าไม่ได้ให้เดินจริง ๆ ครับ แต่จะให้จินตนาการในขณะที่นั่งอยู่กับที่ การหลับตาฟังคำสั่งจะช่วยให้จินตนาการได้ดีขึ้น
สำหรับคนที่อาจจะไม่ถนัดส่วนนี้ ก็ต้องไม่ถึงกับไม่เข้าใจทิศทางเอาเสียเลย เหนือ-ใต้ ตะวันออก-ตะวันตก ควรจะรู้ ถ้าถามง่าย ๆ แล้วไม่สามารถเข้าใจได้เลยก็อาจจะถูกเหมาว่าเป็น Spatial Disorientation คือ ไม่สามารถที่จะรับรู้ กำหนดทิศทางหรือตำแหน่งของตนเองจากจุดอ้างอิงได้
“Spatial disorientation, spatial unawareness is the inability of a person to correctly determine his/her body position in space.”
- เครื่องยนต์ใหม่ของเครื่องบิน บี-52
- คนขนกระเป๋าล่าฝันการเป็นนักบินจนสำเร็จ
- วิศวกรโบอิ้ง ทำลายสถิติโลก เครื่องบินกระดาษ
- ฟ้าผ่า เครื่องบินเป็นรูขนาดใหญ่
- ปริศนาการหายไปของเครื่องบินโบอิ้ง 777 เที่ยวบิน MH370