สายการบินเดลต้าแอร์ไลน์ของอเมริกา
ประสบเหตุฉุกเฉิน หลังจากวิ่งขึ้นจากสนามบินลอสแองเจลีสที่ประเทศสหรัฐอเมริกา
หลังจากวิ่งขึ้นไปไม่นานแล้วเครื่องบินประสบเหตุขัดข้อง
ทำให้ต้องขอหอบังคับการบินเพื่อกลับมาลงฉุกเฉิน
โดยทำการทิ้งน้ำมัน ตามภาษาการบินเรียกว่า Fuel Jettison
ที่ต้องทิ้งน้ำมันออกจากเครื่องบินก็เพื่อที่จะลดน้ำหนักของเครื่องบินลงให้อยู่ในพิกัดน้ำหนักที่กำหนดสำหรับการร่อนลงจอด (MLDW-Maximum Landing Weight)
ก่อนที่จะร่อนลงจอดเครื่องบินจะต้องมีน้ำหนักน้อยกว่า MLDW
หากร่อนลงโดยน้ำหนักเกินพิกัด MLDW เครื่องบินอาจจะมีปัญหาที่โครงสร้างลำตัวและที่ฐานล้อได้
คล้าย ๆ กับการบินลงสนามแบบ Hard Landing ซึ่งจะทำให้โครงสร้างของเครื่องบินมีปัญหา
(ดูโพสต์นี้ครับ A321 ลงสนามรุนแรง ล้อทะลุเข้าในห้องโดยสาร )
เหตุการณ์ของสายการบินเดลต้านี้เกิดขึ้นเหนือ Los Angles ซึ่งด้านล่างของบริเวณที่มีการทิ้งน้ำมันนั้นเป็นบริเวณชุมชน มีโรงเรียนที่เด็กเด็กยังเรียนหนังสืออยู่ ละอองของน้ำมันที่หล่นลงมาทำให้มีผู้ได้รับผลกระทบ
การที่น้ำมันมันยังไม่ระเหยไปในอากาศให้หมด อาจเป็นเพราะว่า
ความสูงของเครื่องบินในขณะที่ทำการทิ้งน้ำมันนั้น บินที่ความสูงต่ำเกินไป
หรือความชื้นในอากาศขณะนั้นมีสูงมาก ๆ อากาศมีความอิ่มตัวมากอยู่แล้ว น้ำมันจึงระเหยได้น้อย
แนวทางปฏิบัติมีการกำหนดว่าการที่จะ dump fuel นั้นจะมีข้อกำหนดเรื่องของความสูงและพิกัดของพื้นที่ที่สามารถทำการทิ้งน้ำมันได้เพื่อที่จะให้น้ำมันที่ปล่อยลงมาจากเครื่องบินนั้นระเหยไปในอากาศไม่ตกลงสู่พื้น
ประสบการณ์ส่วนตัวผมเคยจะต้องทิ้งน้ำมันเพื่อที่จะลดน้ำหนักของเครื่องบินให้ต่ำกว่า MLDW 2 ครั้ง
ครั้งแรกกรุงเทพจะไปปารีส เครื่องยนต์หมายเลข 1 ดับระหว่างกำลังถึงความเร็วที่จะต้องเชิดหัวขึ้น (After V1)
ครั้งที่สองคือ กรุงเทพไปซิดนีย์ ฐานล้อของเครื่องบินพับเก็บได้ไม่สนิทเนื่องจากระบบประตูของล้อมีปัญหา
ทั้งสองเคสจึงต้องขอกลับมาลงที่สนามบินดอนเมือง และสุวรรณภูมิ (เคสแรกสุวรรณภูมิยังสร้างไม่เสร็จ)
การทิ้งน้ำมันจะใช้การเปลี่ยนทิศทางของท่อน้ำมันให้ไปไหลออกที่ปลายปีกของเครื่องบิน
โดยมีอัตราในทิ้งน้ำมันแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับว่ามีน้ำมันอยู่ในถังกี่ถังและมี pump ทำงานอยู่กี่ตัว
ถ้าจำไม่ผิด 747-400 อยู่ที่ราว ๆ 2.5 ตันต่อนาที (เดลต้าเป็นเครื่องบิน 777-200)
ถ้ามีน้ำมันทุกถังและ fuel pump ทำงานทุกตัว
การจะทิ้งน้ำมัน 80 ตัน ก็จะใช้เวลาอย่างน้อย 45 นาที (บางถังน้ำมันหมดก่อน อัตราการดันทิ้งจะต่ำลง)
บินเป็นสามเหลี่ยมหรือสี่เหลี่ยมก็ได้และเริ่มทิ้งน้ำมันที่ความสูงตั้งแต่ 6,000 ฟุต ไล่ขึ้นไปเรื่อย ๆ เพื่อไม่ให้บินเข้าบริเวณที่เราพ่นน้ำมันไว้
ในกรณีของเดลต้านี้ ก็น่าจะทำตามข้อกำหนดความสูงขั้นต่ำก่อนที่จะทำการทิ้งน้ำมัน แต่ก็น่าแปลกใจที่ทำไมจึงไม่หลีกเลี่ยงบริเวณที่เป็นชุมชน ก่อนการทิ้งน้ำมันก็จะต้องมีการติดต่อสื่อสารกับหอบังคับการบินก่อนอยู่แล้ว เพื่อหอบังคับการบินจะได้รับรู้บริเวณที่มีการทิ้งน้ำมันและไม่พาเครื่องบินลำอื่นบินเข้าไปในบริเวณนั้น เพราะจะทำให้เกิดอันตรายต่อเครื่องบินที่บินเข้าไป
ก็คงต้องรอดูข้อมูลเพิ่มกันต่อว่า เที่ยวบินนี้มีเหตุจำเป็นอย่างยิ่งยวด คือ จะต้องรีบมาก ๆ
การที่จะต้องไปพื้นที่สำหรับ jettison อาจจะไม่ทันการ
ต้องหันหัวเข้าสนามบินอย่างเดียวแล้วรีบทำการทิ้งน้ำมันไปด้วย
เท่าที่อ่านจากข่าวได้ความว่า เครื่องยนต์หนึ่งเครื่องมีปัญหา
เรื่องนี้น่าสนใจมากตรงที่ว่า
อยากเห็นการวิเคราะห์เหตุการณ์จากการสอบสวนว่า นักบินทำถูกต้องและเหมาะสมหรือไม่ที่ทิ้งน้ำมันในบริเวณนั้น
หรือว่า
กัปตันควรตัดสินใจลงสนามแบบ overweight landing โดยไม่ต้องทิ้งน้ำมันดีกว่าหรือเปล่า
(หากเครื่องยนต์ดับไปหนึ่งเครื่อง การมีเครื่องยนต์เหลือเครื่องเดียว จะต้องรีบบินกลับไปลงสนามโดยเร็วที่สุด)
ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม เหตุการณ์นี้น่าจะมี safety recommendation ออกมาหลังจากการสอบสวน
ถ้ามีโอกาสได้อ่านรายงาน ผมจะเอามาพูดคุยกันอีกครั้งครับ
Capt.Sopon P.
Ref: CNN และ Air Plus News
https://edition.cnn.com/2020/01/14/us/jet-fuel-dump-elementary-school-trnd/
ภาพจาก
https://commons.wikimedia.org/wiki/User:Quinti9
