ปีกกระดก-Aileron
ปีกกระดก-Aileron ส่วนสำคัญในการบังคับการเอียงซ้าย-ขวา ของเครื่องบิน คือ Aileron ไม่รู้จะเรียกภาษาไทยว่าอะไรดีให้จำง่าย ๆ ก็เรียกทับศัพท์กันไปล่ะกันครับ (เครื่องบินบางประเภทจะเรียกว่า Flaperon ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ Flaps เรายังไม่พูดเรื่อง flaps เอาเป็นว่าอย่าเพิ่งลงลึกขนาดนั้นเดี๋ยวจะงง) ระหว่างเขียน มีคำเรียก aileron ขึ้นมาในใจว่า “ปีกกระดก” เรื่องภาษาเรียกของผม อย่าเอาไปเป็นบรรทัดฐานสากลนะครับ ผมพยายามเรียกขานเพื่อให้มองเห็นภาพ และเพื่อความเข้าใจพื้นฐาน Aileron จะมีอยู่เหนือปีกทั้งสองข้างผมเคยเขียนเรื่อง Lift ไปแล้ว ว่ามันคือการสร้างแรงยกตัวของ airfoil แต่ aileron นั้นจะเป็นการทำให้ airfoil สูญเสีย Lift หรือในทางกลับกันคือเป็นการสร้าง lift กลับด้าน aileron ถูกติดตั้งไว้เหนือปีก มันจะยกตัวกระพือขึ้นเพื่อเปลี่ยน vector ของลมแล้วทำให้เกิดแรงยกที่ปีกด้านนั้นลดลง ในขณะที่ปีกอีกข้าง aileron จะไม่ยกตัวขึ้นมา (หรือปรับมุมลงล่างสวนทางไปเลย แล้วแต่การดีไซน์ปีก) เมื่อปีกสองข้างมี Lift ไม่เท่ากัน เครื่องบินก็จะเอียงไปทางปีกที่ aileron ยกตัวขึ้น เช่น aileron ด้านซ้ายยกตัวขึ้น ก็จะทำให้เครื่องบินเอียงซ้าย aileron ด้านขวายกตัวขึ้น ก็จะทำให้เครื่องบินเอียงขวา อย่างนี้เป็นต้น ภายในห้องบังคับเครื่องบินที่นักบินนั่งอยู่นั้นจะมีอุปกรณ์บังคับเลี้ยวบนอากาศ เรียกว่า Control Column ถ้าเครื่อง Airbus รุ่นใหม่ ๆ จะเป็น Control Stick […]
หางตั้ง (Vertical Fin)
หางตั้ง (Vertical Fin) รูปร่างสามเหลี่ยมเกือบมุมฉาก วางแนวตั้งที่ด้านท้ายเครื่องบิน หน้าตาคล้ายหางปลา ส่วนที่แทบทุกสายการบินใช้แปะโลโก้ เราเรียกส่วนนี้ว่า Vertical Fin หรือ Vertical Stabilizer Vertical Stabilizer หน้าตาจะคล้ายกับครึ่งเดียวของ Horizontal Stabilizer จับวางในแนวตั้ง เครื่องบินบางแบบใส่เครื่องยนต์ที่ 3 ไว้ที่บริเวณนี้ด้วย ในอดีตมีการผลิตเครื่องบิน 3 engines ค่อนข้างมาก เพื่อแทรกกลางพิสัยการบินของ 2 กับ 4 เครื่องยนต์ และลบข้อจำกัดของการบินด้วย 2 engines ที่ห้ามออกทะเลไกลๆ หรือห่างจากสนามบินที่สามารถนำเครื่องลงจอดได้เกินกว่า 1 ชม. ก็เลยใส่เครื่องยนต์ที่สามเพื่อช่วยแก้ปัญหาเรื่องข้อจำกัดนี้ รุ่นที่นิยมมากคือ DC10 และ MD11 แต่ปัจจุบันข้อกำหนดนี้ถูกกำกับด้วยมาตรฐานอื่นๆไปแล้ว สำหรับ 2 engines aircraft ตัวอย่างเช่น การเพิ่มวิธีปฏิบัติและแนวทางในการซ่อมบำรุงที่เพิ่มขึ้น ทำให้เครื่องบินที่มี 2 เครื่องยนต์สามารถบินข้ามน้ำข้ามทะเลได้ไกลถึง 240 นาที กลับมาที่ vertical stabilizer ครับ หน้าที่หลักเป็นเรื่องการสร้างสมดุลย์ของเครื่องบินระหว่างอยู่บนอากาศ ตั้งลำอยู่ได้ในท่าทางที่ต้องการ ไม่หมุนควงสว่าน ใน vertical stabilizer มีพื้นที่ส่วนหนึ่งที่ขยับซ้าย-ขวาได้ ทำหน้าที่เป็นตัวช่วยในการบังคับเลี้ยว เราเรียกตรงส่วนนั้นว่า Rudder ที่เรียก rudder ว่าเป็นตัวช่วยในการบังคับเลี้ยว เพราะว่าถ้าใช้ rudder อย่างเดียวเครื่องไม่เลี้ยวครับ […]
ปีกเล็ก ๆ ที่อยู่ท้ายเครื่องบิน
ปีกเล็ก ๆ ที่อยู่ท้ายเครื่องบิน มีไว้ทำอะไร ส่วนท้ายของเครื่องบินที่มีลักษณะคล้ายกับปีกแต่มีขนาดเล็กกว่าปีกมาก เรียกว่า Horizontal Stabilizer แต่มีหน้าที่ไม่เหมือนกับส่วนปีก เพราะไม่ได้ทำหน้าที่สร้างแรงยกตัวหลักเพื่อรับน้ำหนักตัวของเครื่องบินแบบบริเวณปีก แต่ทำหน้าที่ในการสร้างความสมดุลย์ของแรงที่กระทำต่อเครื่องบิน เหมือนเป็นตัว balance และปรับการบังคับให้เครื่องบินบินอยู่ในท่าทางที่ต้องการ เช่น เชิดหัวขึ้น (Pitch Up) หรือ ปรับให้เป็นมุมก้ม (Pitch Down) horizontal stabilizer คือ ตัวบังคับทิศทางในแนวดิ่ง (Vertical) นั่นเอง horizontal stabilizer จึงถือเป็นส่วนหนึ่งของ Flight Control Systems เป็นชิ้นส่วนที่สามารถปรับมุม (ขึ้น-ลง) เพื่อบังคับเครื่องบินได้ ตัว Horizontal Stabilizer นั้น มี Elevators เป็นองค์ประกอบที่สามารถขยับปรับมุมขึ้นลงได้เช่นกัน แต่เป็นพื้นที่เพียงไม่กี่เปอร์เซนต์ของ horizontal stabilizer ทั้งแผ่น อธิบายง่าย ๆ ให้เห็นภาพชัด ๆ ว่า หากเครื่องบินต้องการเปลี่ยนท่าทาง แค่เพียงชั่วขณะ สามารถใช้ elevators ชิ้นเล็กๆ นี้ ปรับทิศทางของแรงที่กระทำต่อเครื่องบินทั้งลำได้ แต่ถ้าต้องการให้เครื่องบินอยู่ในท่าทางนั้นนาน ๆ ก็ให้ปรับมุมของ horizontal stabilizer เพื่อ balance ให้เครื่องบินอยู่ในท่าทางนั้น ๆ ไปเลย ในการบังคับเครื่องบินจะใช้ทั้ง horizontal stabilizer และ elevator เพื่อปรับมุมก้ม-มุมเงย ควบคู่กันไปตลอดเวลา
