คำศัพท์เกี่ยวกับการบินที่ขึ้นต้นด้วยตัวอักษร C
CAA /CAAT
Civil Aviation Authority เป็นคำกลางที่ใช้เรียกสำนักงานการบินพลเรือน โดยส่วนใหญ่แต่ละประเทศก็จะเติมอักษรท้ายเข้าไปอีกหนึ่งตัวอักษรเพื่อระบุประเทศของตน เช่น
CAAT ย่อมากจาก Civil Aviation Authority of Thailand ก็คือ สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย
CAAS คือ Civil Aviation Authority of Singapore แต่ก็มีบางประเทศที่เรียกสำนักงานการบินพลเรือนของประเทศตนเองแตกต่างออกไป เช่น
CAAC คือ Civil Aviation Administration of China
FAA: Federal Aviation Administration อันนี้ของประเทศสหรัฐอเมริกา
EASA: European Aviation Safety Agency ของสหภาพยุโรป
CASA: Civil Aviation Safety Agency ของประเทศออสเตรเลีย
JCAB: Japan Civil Aviation Bureau ของประเทศญี่ปุ่น
DGCA: Directorate General of Civil Aviation ของประเทศอินเดีย
CAT
คำว่า CAT ใช้ในสองความหมายคือ หมายถึง Category ที่แปลว่า ประเภทหรือหมวดหมู่ เช่น การลงสนามด้วย ILS CAT II (อ่านคำว่า Approach)
CAT
อีกความหมายหนึ่งคือ Clear Air Turbulence ซึ่งหมายถึง สภาพอากาศแปรปรวนที่ไม่มีข้อบ่งชี้ใด ๆ ให้เห็นว่าจะมีความแปรปรวนของสภาพอากาศ นักบินจะมองเห็นท้องฟ้าปลอดโปร่งไม่มีเมฆใด ๆ ความแปรปรวนของอากาศนี้เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของทิศทางและความเร็วลมอย่างรุนแรง หรืออาจเป็นความกดอากาศและอุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วจนทำให้การบินไม่ราบรื่น
Cabin
ภาษาอังกฤษแปลว่า ห้อง แต่ทางการบินเวลาเราพูดถึงคำว่า cabin มักจะหมายถึง บริเวณที่เป็นห้องโดยสารบนเครื่องบิน
Cabin Crew
หมายถึง พนักงานต้อนรับบนเครื่องบินทั้งชายและหญิง ภาษาอังกฤษจะใช้อีกคำหนึ่งด้วยคือ flight attendant ภาษาไทยบางทีเราใช้กันจนคุ้นชินว่า พนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน แต่จริง ๆ แล้วหน้าที่หลักของลูกเรือนั้น คือ การดูแลความสงบเรียบร้อย ทำหน้าที่กำกับดูแลมาตรการความปลอดภัย (security control)ในห้องโดยสาร ทั้งก่อนและระหว่างการเดินทาง ลูกเรือจะต้องสามารถให้การช่วยเหลือฉุกเฉินที่จำเป็นแก่ผู้โดยสารได้ รวมทั้งการจัดการอพยพผู้โดยสารในกรณีที่มีเหตุการณ์ร้ายแรงและจำเป็นต้องอพยพออกจากเครื่องบิน
คำว่า steward หมายถึง พนักงานต้อนรับที่เป็นเพศชาย stewardess หมายถึง พนักงานต้อนรับที่เป็นเพศหญิง เราชอบเรียกกันสั้น ๆ ชื่อเต็ม ๆ จะเรียกว่า air steward/stewardess ไทย ๆ เราเรียก สจ๊วต หมายถึง พนักงานต้อนรับเพศชาย และใช้คำว่า air hostess หมายถึง พนักงานต้อนรับเพศหญิง
และคำว่า ลูกเรือหรือ crew นั้น ในทางการบินจริง ๆ จะหมายถึงทั้งนักบินและพนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน แต่ภาษาไทยเราใช้คำว่า ลูกเรือ กันจนชินว่าหมายถึง พนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน
Cabin Baggage
หมายถึงกระเป๋าที่นำขึ้นไปบนเครื่องบินเพื่อเก็บในช่องเก็บสัมภาระเวลาเดินทาง
Callout
การออกเสียงดัง ๆ สำหรับการบิน callout เป็นหนึ่งในวิธีมาตรฐานเพื่อใช้สำหรับการตรวจสอบกันและกันในการทำงานของนักบินสองคนที่อยู่ในห้องบังคับเครื่องบิน (cockpit) เช่น การเปลี่ยนแปลงหรือเปลี่ยนโหมดในการควบคุมการบังคับเครื่องบิน ก็จะมีการพูดออกมาเป็นเสียงดัง ๆ (callout) เพื่อที่อีกคนหนึ่งจะได้รับรู้และตรวจเช็คไปพร้อมกัน
การ call out จะมีระบบที่เป็นมาตรฐานกำกับการ callout ด้วยว่า แบบไหนต้อง callout แบบไหนไม่ต้อง เราเรียกรวม ๆ ว่า standard callout
(ขึ้นอยู่กับแต่ละแบบของเครื่องบินและมาตรฐานหรือวิธีการของแต่ละสายการบินด้วยว่าจะวางมาตรฐานการ callout อย่างไร)
Cargo Hold/Cargo Compartment
หมายถึง ที่เก็บสินค้า (ก็เก็บกระเป๋าพวก checked baggage ด้วยนั่นแหละ) เครื่องลำใหญ่ ๆ ก็จะมี cargo hold หรือ cargo compartment อยู่ใต้ท้องเครื่องบิน ส่วนเครื่องลำเล็ก นั้นอาจกันส่วนสัมภาระไว้ด้านหน้า หรือ ด้านหลังของลำตัวซึ่งแล้วแต่แบบของเครื่องบิน
CAVOK
ย่อมาจาก Cloud and Visibility Okay หมายความว่า ทัศนวิสัยดี และไม่มีเมฆในระดับต่ำที่เป็นอุปสรรคในการลงสนาม
CB
เป็นชื่อเรียกย่อ ๆ ของเมฆ cumulonimbus เมฆที่เป็นเมฆฝนฟ้าคะนองและมีอันตรายต่อการบิน (ดูคำว่า Cloud)
CFIT
ย่อมาจากคำว่า Controlled Flight into Terrain ซึ่งหมายถึงการที่เครื่องบินบินเข้าหาภูมิประเทศที่จะทำให้เกิดอันตราย คำว่า terrain นั้นหมายถึง ภูมิประเทศหรือพื้นดิน ซึ่งหมายรวมถึงพื้นน้ำด้วย
CFIT นั้นพูดถึงโอกาสที่จะเกิดความผิดพลาดทางการบินต่างๆ ที่จะทำให้เกิดการบินเข้าหาภูมิประเทศที่ไม่ได้ตั้งใจหรือไม่ได้อยู่ในเส้นทางการบินที่กำหนด ความผิดพลาดนั้นอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ ตั้งแต่ ความประมาทเลินเล่อ ความไม่เข้าใจพื้นฐานความรู้ที่จำเป็น การตั้งค่าเครื่องวัดประกอบการบินผิดพลาด การอ่านแผนที่หรือแผนภูมิต่าง ๆ ทางการบินผิดพลาด ไปจนถึงความผิดพลาดที่เกิดจากตัวนักบินและหอบังคับการบิน เป็นต้น
Charlie
เป็นการออกเสียงเพื่อติดต่อวิทยุ ตามมาตรฐาน International Radiotelephony Spelling Alphabet ซึ่งหมายถึง ตัวอักษร C (ดูคำว่า Alfa)
Charlie Charlie
เป็นคำเก่าที่ใช้ในการพูดวิทยุสื่อสาร สมัยนี้เวลาบินไม่ค่อยได้ยินมีคนพูดหรือใช้คำนี้กันสักเท่าไหร่แล้วครับ
คำว่า “Charlie Charlie” มีความหมายเดียวกับคำว่า affirmative คือ “ใช่แล้ว” “ถูกต้อง” ประมาณนี้ครับ
Climb
หมายความว่า ไต่ระดับเพดานบินหรือความสูงของเครื่องบินจากต่ำขึ้นสูง
Cloud
แปลว่า เมฆ เมฆนั้นแบ่งออกเป็น 10 แบบด้วยกัน โดยมันแบ่งเป็นกลุ่ม ๆ อยู่ 3 กลุ่มคือ nimbo/nimbus คือ มีฝน strato/stratus คือ เป็นแผ่น ๆ Alto คือ สูง แต่ใช้ประกอบในการเรียกชื่อเมฆชั้นกลาง
และมีคำที่เป็นการบอกลักษณะของเมฆ คือ cumulo/cumulus คือ เป็นก้อน ๆ cirro/cirus คือเป็นริ้ว ๆ towering หมายถึง ตั้งชันขึ้นสูงเหมือนตึก
ที่นี้เราจะเห็นการจำแนกกลุ่มเพื่อให้จำได้ง่าย ๆ ดังนี้
ให้จำ 3 คำที่เป็นลักษณะก้อนเมฆเสียก่อนคือ cumulus เป็นก้อน มีทุกระดับชั้น stratus เป็นแผ่น มีทุกระดับชั้น cirrus เป็นริ้ว อยู่เฉพาะที่สูง ๆ
เมฆชั้นต่ำ มีอยู่ 3 ชนิด แต่เมฆที่ทำให้เกิดฝนมีชนิดเดียว คือ cumulus, stratus, stratocumulus เมื่อสะสมรวมพลังงานมากขึ้นก็อาจจะกลายเป็น nimbostratus ได้
เมฆชั้นกลาง (คำว่า alto ผสมกับ cumulus และ stratus) altocumulus, altostratus และ nimbostratus อยู่ทั้งชั้นต่ำและกลางเป็นช่วงคาบเกี่ยว แต่ไม่ใช่เมฆที่มีพลังรุนแรงเท่ากับ CB ฝนที่ตกใน nimbostratus จะเป็นฝนที่ตกแบบเรื่อย ๆ คงที่ (steady precipitation)
เมฆชั้นสูง (คำว่า cirro ผสมกับ cumulus และ stratus) cirrus, cirrostratus, cirrocumulus
เมฆชั้นสูง เป็นริ้ว ๆ ทั้งนั้น cirro/cirrus แม้จะมีก้อน ๆ ด้วยอย่าง cirrocumulus แต่ก็เป็นก้อนบาง ๆ ที่เป็นริ้ว ๆ แปะ ๆ รวม ๆ กันอยู่
การที่เมฆแต่ละระดับชั้นมีลักษณะและคุณสมบัติที่ต่างกันเพราะระดับความสูงของชั้นบรรยากาศที่มีอุณหภูมิ ความชื้น และความดันบรรยากาศแตกต่างกันทำให้ลักษณะการเกิดรูปร่างของเมฆนั้นต่างกันออกไป
มีเมฆอีก 1 ชนิดที่มีความพิเศษกว่าใครคือ
เมฆ CB หรือ cumulonimbus เป็นเมฆฝนฟ้าคะนองที่เกิดการเติบโตในแนวตั้ง มีการสะสมพลังงานภายในก้อนเมฆอย่างมาก ภายในมีความปั่นป่วนของกระแสลมและกระแสไฟฟ้าแรงสูง ที่ทำให้เกิดฟ้าแลบฟ้าร้อง และเมื่อเติบโตเต็มที่ก็จะปลดปล่อยพลังงานออกมาทำให้เกิดพายุฝนฟ้าคะนอง เมฆ CB มีขนาดใหญ่ไล่ความสูงตั้งแต่ระดับต่ำขึ้นไปจนถึงชั้นบรรยากาศสูง ๆ ได้เลยทีเดียว ในทางการบินนั้น เมฆที่ต้องหลบแน่ ๆ คือ CB ส่วน nimbostratus นั้นก็ควรจะต้องหลบเช่นกัน สำหรับช่วงที่บินระดับสูง ๆ บางทีอาจจะเจอ CB การบินข้าม CB ไม่ใช่เรื่องพึงกระทำเป็นอย่างยิ่ง เพราะอาจเกิดแรงสั่นสะเทือนขึ้นได้ อย่าลืมว่า CB เติบโตในแนวตั้ง ที่ส่วนบนสุดของเมฆ CB นั้นกำลังมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ อาจมีกระแสลมพุ่งขึ้นจากส่วนบนสุดของเมฆ CB ได้
เมฆอีกชนิดที่ หลบได้จะดีคือ พวก cirrocumulus เพราะมีโอกาสที่จะเจอ severe icing condition ที่จะเป็นอันตรายต่อการบินได้เช่นกัน
Cockpit
ภาษาอังกฤษแปลตรงตัวว่า ห้องควบคุม ในทางการบินก็หมายถึง ห้องนักบินหรือห้องทำงานของนักบิน นั่นแหละ
มีอีกคำหนึ่งที่มีความหมายเดียวกันคือคำว่า flight deck ก็หมายถึง ห้องนักบินเช่นกัน
Cockpit Crew
บางทีก็เรียก flight crew ยิ่งงงกันไป กับคำว่า air crew เอาเป็นว่า หมายถึง นักบินครับ สมัยก่อนมี flight engineer ในเครื่องบินที่ต้องบิน 3 คน cockpit crew ก็จะรวม flight engineer หรือ บางทีเรียก system operator เข้าไปด้วย
Contrails
หมายถึง ส่วนของร่องรอยที่เป็นทางยาวออกมาจากท้ายเครื่องยนต์หรือที่บริเวณปลายปีกของเครื่องบิน contrails นั้นย่อมาจากคำเต็มว่า condensation trails คำว่า trail นั้นแปลว่า ร่องรอยที่ทิ้งไว้ให้ติดตามได้ condensation คือ การควบแน่น
condensation trails คือ ไอน้ำที่ออกมาจากท้ายเครื่องยนต์หลังการเผาไหม้แล้วเกิดการควบแน่นที่อุณหภูมิและความชื้นที่พอเหมาะจนเกิดเป็นเหมือนก้อนเมฆยาว ๆ พาดบนท้องฟ้า ส่วน contrails อีกแบบหนึ่ง คือ แบบที่เกิดขึ้นด้านปลายสุดของปีก หรือบริเวณปลายสุดของส่วนต่าง ๆ ของเครื่องบิน ทั้งที่ปีกและที่บริเวณท้ายเครื่องบิน อันนี้ก็เกิดจากการควบแน่นของไอน้ำเช่นกัน แต่เป็นการควบแน่นที่เกิดจากการที่วัตถุ (ส่วนปลายปีก) แหวกผ่านอากาศที่มีความชื้นและอุณหภูมิที่พอเหมาะจึงทำให้เกิดการควบแน่นขึ้นเป็นสายขาว ๆ ยาว ๆ แต่จะอยู่แค่เพียงระยะเวลาสั้น ๆ ไม่นานนัก เราเรียกมันว่า aerodynamic contrails
Cowling
หมายถึง ฝาครอบ คำว่า cowling เรามักจะได้ยินบ่อย ๆ เกี่ยวกับเครื่องยนต์ engine cowling ซึ่งหมายถึง ชุดที่เป็นตัวครอบเครื่องยนต์ ซึ่งประกอบไปด้วย engine inlet, fan cowl เป็นต้น
Crew
หมายถึง ลูกเรือ คำว่า crew ในภาษาอังกฤษนั้นหมายถึง ทั้งนักบินและพนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน แต่คำว่า ลูกเรือในภาษาไทยมักใช้กันโดยหมายถึงเพียงพนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน ซึ่งบางครั้งทำให้เกิดการสับสนขึ้นมาบ้าง (อ่านคำว่า Air Crew)
Cruise
หมายถึง การบินรักษาระดับความสูงในการเดินทางไปยังจุดหมาย หากเป็นการรักษาระดับความสูงในช่วงระหว่างที่จะไต่ระดับไปหา cruising altitude จะเรียกว่า maintain altitude ตัวอย่างเช่น วางแผนการบินว่าจะบินด้วยระดับความสูง 32,000 ฟุต แต่ในระหว่างที่ไต่ระดับนั้น อาจได้ clearance จากหอควบคุมการบินให้บินระดับความสูง 8,000 ฟุตบ้าง 20,000 ฟุตบ้าง หรือ อาจจะต้อง maintain ความสูงหลายช่วงหลายครั้งขึ้นอยู่กับสภาพการจราจรบนอากาศ แบบนี้เรียกว่า maintain altitude
COM
Company Mail หมายถึงเอกสารต่าง ๆ ของบริษัท (สายการบิน) ที่นำขึ้นเครื่องบิน เพื่อนำส่งระหว่างสถานีต่าง ๆ ของสายการบินเองโดยที่ไม่ต้องเสียค่าระวางสินค้า
COMAT
ย่อมาจาก Company Material หมายถึง อุปกรณ์หรือสัมภาระ (cargo) ของสายการบินที่ขนส่งไปบนเที่ยวบินของตนเองโดยที่ไม่ต้องเสียค่าระวางขนส่ง
Contaminated Runway
หมายถึง ทางวิ่งที่มากกว่า 25% ของทางวิ่งนั้นถูกปกคลุมไปด้วยน้ำหรือของเหลวเช่นพวกหิมะที่กำลังละลาย ซึ่งมีความหนามากกว่า 3 mm หรือมีหิมะทับถมหนา 20 mm หรือหิมะที่อัดตัวแน่น หรือน้ำแข็งเกาะบนทางวิ่ง
Control Column/Control Wheel
หมายถึง อุปกรณ์ที่ใช้บังคับเครื่องบินภายในห้องนักบิน control column เป็นส่วนที่นักบินใช้เพื่อสั่งให้ control surfaces ที่เกี่ยวข้องทำงาน ถ้าเทียบกับรถยนต์ก็เหมือนกับพวงมาลัยรถใช้เลี้ยวซ้ายเลี้ยวขวา แต่ของเครื่องบินคือบังคับให้เชิดหัวขึ้นหรือกดหัวของเครื่องบินลงได้ เครื่องบินแอร์บัสรุ่นใหม่ ๆ จะไม่มีอุปกรณ์นี้แล้ว แต่จะเปลี่ยนไปใช้ control stick ที่หน้าตาเหมือนกับ joy stick ของคอมพวิเตอร์เกมส์และวางตำแหน่งอยู่ด้านข้างของนักบินแทน
CORSIA
ย่อมาจากคำว่า Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation เป็นเรื่องของข้อกำหนดที่สายการบินจะต้องทำการตรวจวัดปริมาณคาร์บอนได-ออกไซด์และทำแผนในการควบคุมปริมาณหรือทำการชดเชยปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ถูกปล่อยออกมาจากการเผาผลาญน้ำมันเชื้อเพลิง
เรื่อง CORSIA นี้เป็นเรื่องใหม่ที่กำลังจะเข้ามาบังคับใช้เพื่อกำหนดให้แต่ละสายการบินมีการทำแผนที่จะลดการปล่อยปริมาณก๊าชคาร์บอนไดออกไซด์ให้น้อยลง และจะมีการเริ่มเก็บเงินกับสายการบินหากการปล่อยก๊าซมากเกินกว่าที่กำหนดไว้ ประเทศไทยนั้นเข้าร่วมเป็นหนึ่งในกลุ่มประเทศที่ทำการเก็บข้อมูลการปล่อยก๊าซ โดยที่ทุก ๆ ประเทศที่เป็นสมาชิกของ ICAO จะต้องเข้าโครงการนี้อย่างสมบูรณ์ในปี 2027
Cumulonimbus
เป็นเมฆชนิดหนึ่งที่มีอันตรายต่อการบิน ตัวมันมีชื่อเล่นเหมือนเป็นชื่อย่อว่า เมฆ CB ให้อ่านรายละเอียดจากคำว่า Cloud (ดูคำว่า Cloud)
CVR
Cockpit Voice Recorder เป็นเครื่องมือบันทึกเสียงภายในห้องนักบิน (cockpit) เวลานักบินพูดติดต่อสื่อสารอะไรกับทางหอบังคับการบินจะถูกอัดเสียงเก็บไว้ทั้งหมด รวมทั้งการพูดคุยกันในระหว่างที่อยู่ภายในห้องนักบินด้วย (ดูคำว่า Blackbox)
สั่งซื้อหนังสือผ่าน shopee https://shopee.co.th/apilotbook
ติดตาม A Pilot Club ได้ทาง
ยูทูปช่อง Captain Sopon https://www.youtube.com/c/SoponPhikanesuan
เฟสบุ๊ค https://wwwfacebook.com/apilotbook
เว็บไซต์ http://www.apilotclub.com/
เป็นเพื่อนกับเราทางไลน์ออฟฟิศเชียล https://lin.ee/BQyGDbK
ซื้อหนังสือ A Pilot Book ได้ที่ https://shopee.co.th/apilotbook
