ทำไมจึงสอบตกสัมภาษณ์

จั่วหัวไว้ว่าเป็นเรื่องเกี่ยวกับการบินแต่เริ่มต้นด้วยการตกสอบสัมภาษณ์นักบิน ดูเหมือนเป็นเรื่องเศร้าที่สอบตกสัมภาษณ์ เวลาสอบตกหรือสัมภาษณ์ไม่ผ่าน ไม่ได้หมายความว่าทุกอย่างบนโลกใบนี้ต้องสิ้นหวังไปหมด การไม่ผ่านสอบสัมภาษณ์ไม่ได้ทำให้ชีวิตของเราดูเลวร้ายอะไรเลยนะครับ อยากให้มองใหม่ คิดใหม่ครับ

ปกติการสอบสัมภาษณ์จะเป็นการดูบุคคลิกภาพ การพูดจา และดูไหวพริบในการตอบปัญหา

บางครั้งการสอบสัมภาษณ์ใช้เวลาเพียงสั้น ๆ ก็อาจจะทำให้ผู้สัมภาษณ์ได้รับรู้อะไรบางอย่างจากตัวผู้ถูกสัมภาษณ์ 

ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่า คนที่สัมภาษณ์เค้าต้องการอะไร หรือคาดหวังอะไรจากเรา

โดยหลักแล้วการสัมภาษณ์นักบินจะดูที่ความมั่นใจในตัวเอง ซึ่งเป็นประเด็นสำคัญ แต่ไม่ใช่สำคัญที่สุด เพราะ 

ความมั่นใจที่มากเกินไป กลับเป็นผลร้ายสำหรับการเป็นนักบินพาณิชย์ 

นักบินพาณิชย์จะทำการบินมากกว่าหนึ่งคนเสมอ เพราะต้องช่วยกันบังคับหรือควบคุมการทำงานระบบต่าง ๆ ของเครื่องบิน และโดยกฏการบินมีการบังคับให้คิดและทำงานร่วมกันเป็นการเพิ่มความมั่นใจว่า ทุกอย่างที่ทำนั้นถูกต้อง

และมีการตรวจทานโดยอีกคนหนึ่งเสมอ

คนที่เชื่อมั่นตนเองมากเกินไป อาจทำให้เกิดความประมาท ไม่ฟังคนอื่น หลงตัวเอง 

ทั้ง ๆ ที่ความคิด ณ เวลานั้นอาจจะไม่ถูกต้องหรือไม่ใช่หนทางเลือกที่เหมาะสม 

และนำไปสู่ปัญหาที่แก้ยากขึ้น หรือไม่มีโอกาสแก้ไข

ตรงนี้ผมพูดกว้าง ๆ เอาไว้ เพราะเจาะลึกลงไปจะออกนอกประเด็นไปเรื่อย วันหลังจะเขียนเรื่องนี้ใหม่ครับ CRM (Crew Resource Management) Multi-Crew operations และ Task Sharing ที่จะรวมถึงประเด็นเรื่องการใช้ checklist และ การ call-out หรือ confirm/affirm ในสิ่งที่แต่ละคนทำ ถ้าเกี่ยวกับการพูดวิทยุกับหอการบิน ก็จะเป็นประเด็นเรื่อง Read-Back/Hear-Back

กลับมาที่ประเด็นการสัมภาษณ์ครับ

การสัมภาษณ์คือเครื่องมือในการค้นหาตัวตนของผู้ถูกสัมภาษณ์ บางครั้งคำถามเค้าไม่ได้ต้องการคำตอบ แต่เค้าต้องการปฏิภาณไหวพริบในการตอบมากกว่า การท่องหรือเตรียมตอบคำถามไปมาก ๆ อาจเป็นผลเสียต่อเราได้ เพราะเรามัวแต่จะนึกถึงสิ่งที่ท่องไว้ กลัวจะตอบผิด แล้วก็ทำให้เกิด body language ที่แสดงถึงความสับสนออกมา จะด้วยทางใบหน้า สายตา หรือท่าทาง อากัปกิริยาเหล่านี้ ดูไม่ยากครับ กรรมการที่มีประสบการณ์ในการสัมภาษณ์เค้าดูออก

วิธีที่ดีที่สุดสำหรับการเตรียมตัวเพื่อสอบสัมภาษณ์คือ

การพักผ่อนและคลายกังวล 

เวลา 1-2 วันก่อนสอบ ไม่ใช่เวลาสำหรับการค้นคว้าเรื่องนั่น นี่ โน่น อย่าไปใส่ใจมาก

แต่เราควรเข้าใจพอประมาณในเรื่องที่เกี่ยวข้อง หรือ ถ้าไม่เข้าใจคำถามเลย ก็ยังไม่เป็นผลร้ายเท่ากับ การลังเล อึกอัก ๆ 

สมมติว่า เราเกรงข้อสอบไว้ ว่าจะถูกถามเรื่องนั้นเรื่องนี้ พวกชอบเตรียมชอบติวและชอบเป๊ะ

แบบนี้ สำหรับผมมองว่าความมั่นใจในตัวเองต่ำ

การสอบสัมภาษณ์เราควรจะตอบไปด้วยความเป็นธรรมชาติ ด้วยความเข้าใจ และด้วยความคิดที่มีอยู่ ณ เวลานั้น การพูดที่บรรยายออกมาจากความคิด ทัศนคติ หรือความเข้าใจ เป็นการอธิบายตัวเราทีดีที่สุดแล้วครับ การแสร้งเป็นคนอื่น (ด้วยความคิด) เพียงเพื่อจะให้สอบผ่านด่านนี้ ไม่เป็นผลดีอะไรกับตัวเราเลย เพราะเท่ากับเรากำลังจะบังคับตัวเรา หรือหลอกตัวเราเองเพื่ออยู่กับงานที่มีความเฉพาะทางสูงไปอีกหลายสิบปี บอกเลยว่า จะเหนื่อย ครับ

จะเป็นนักบิน คิดแค่ผ่านไปตรงนี้ ด้วยการตอบคำถามจากคำตอบที่คนอื่นเตรียมให้ ไม่ควรเป็นนักบินครับ

อาชีพนักบิน คือ การแก้ปัญหา ณ ปัจจุบัน ไม่มีเที่ยวบินไหน ที่เหมือนกันหรือเหมือนเดิม แม้เราจะบินไปที่เดิม ๆ เวลา เดิม ๆ แต่ไม่มีทางเหมือนเดิมแม้แต่ครั้งเดียว 

ผมบินมาเป็น 20,000 ชั่วโมง หลายพันแลนดิ้ง ไม่เคยมีแลนดิ้งไหนที่เหมือนกันสักแลนด์เดียว

สุดท้ายนี้ขอให้ทุกคนตอบด้วยพื้นฐานความเข้าใจของตนเอง และ ใช้ปฏิภาณไหวพริบ(สติ) ที่มีอยู่ ไม่รู้ก็ไม่ต้องตะแบง รู้ก็ตอบไปให้พอเหมาะ ไม่ต้องคุยโม้ โอ้อวดมาก

คิดแค่ว่า ต้องการให้เค้ารู้จักเรา เพื่อทำให้เค้าเห็นว่าเรามั่นใจในตัวเองอย่างพอเหมาะ พอดี 

ศิลปะในการรับมือกับการสอบสัมภาษณ์ ขอให้ทุกคนประสบความสำเร็จครับ